آیا سقف شیروانی قابل بازیافت است؟

استفاده از سقف شیروانی در معماری سنتی و مدرن، نه تنها به دلایل زیبایی‌شناسی و عملکردی، بلکه به دلیل قابلیت‌های زیست‌محیطی آن مورد توجه قرار گرفته است. یکی از موضوعات مهمی که این روزها مطرح می‌شود، بازیافت‌پذیری سقف شیروانی است. در دنیایی که توجه به پایداری محیط زیست اهمیت زیادی دارد، سوال اینجاست که آیا واقعاً مصالح استفاده‌شده در سقف‌های شیروانی قابل بازیافت هستند یا نه؟ و اگر قابل بازیافت‌اند، چه مصالحی بیشترین بازده را در این زمینه دارند؟

در این مقاله نصب شیروانی ناصری، با بررسی مواد مختلف در ساخت سقف شیروانی، مزایا و محدودیت‌های بازیافت آن‌ها، و همچنین نگاهی به تجربه‌های اجرایی شاهان سقف، به بررسی این موضوع خواهد پرداخت.

چرا بازیافت سقف شیروانی اهمیت دارد؟

صنعت ساخت‌وساز، سهم قابل توجهی در تولید زباله‌های صنعتی دارد. یکی از گام‌های مهم در جهت کاهش اثرات زیست‌محیطی، استفاده از مصالحی با قابلیت بازیافت بالا است. سقف شیروانی به دلیل سطح وسیع پوششی، یکی از اجزای پرمصرف در هر ساختمان است و انتخاب متریال مناسب برای آن، نقش مهمی در کاهش آلودگی محیطی دارد.

بازیافت مصالح سقف شیروانی می‌تواند به موارد زیر کمک کند:

• کاهش مصرف منابع طبیعی
• کاهش ضایعات ساختمانی
• صرفه‌جویی در هزینه‌ها
• استفاده دوباره از فلزات یا ورق‌ها در پروژه‌های جدید
• حفظ تعادل زیست‌محیطی

کدام مصالح سقف شیروانی قابل بازیافت‌اند؟

سقف‌های شیروانی با متریال متنوعی تولید و نصب می‌شوند. هر یک از این مواد، ویژگی‌ها و درجه‌های متفاوتی از بازیافت‌پذیری دارند. در ادامه، مهم‌ترین مصالح قابل بازیافت در اجرای سقف شیروانی را مرور می‌کنیم:

۱. ورق گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه یکی از پرکاربردترین مصالح در سقف شیروانی هستند. این ورق‌ها از فولاد تشکیل شده‌اند که با لایه‌ای از روی (zinc) پوشش داده می‌شود. خوشبختانه فولاد یکی از بیشترین مواد بازیافت‌شونده در جهان است.
پس از پایان عمر مفید سقف، می‌توان این ورق‌ها را ذوب و مجدد در تولید فلزات دیگر یا ورق جدید استفاده کرد.

۲. ورق رنگی یا طرح سفال

این ورق‌ها نیز پایه‌ای فلزی دارند و بازیافت‌پذیر هستند. پوشش رنگی آن‌ها در مراحل بازیافت جدا می‌شود و فلز اصلی دوباره وارد چرخه تولید می‌گردد.

۳. آردواز سیمانی یا فایبرسمنت

آردواز از مواد معدنی و الیاف تشکیل شده است. در حالی که بازیافت آن سخت‌تر از فلزات است، اما برخی از کارگاه‌ها می‌توانند این مواد را به عنوان پرکننده در آسفالت یا بتن‌های بازیافتی استفاده کنند.

۴. پوشش‌های شینگل

شینگل‌ها معمولاً از ترکیب آسفالت، فایبرگلاس و گاهی آلومینیوم ساخته می‌شوند. بازیافت آن‌ها نیاز به تجهیزات صنعتی خاص دارد، اما در برخی کشورهای پیشرفته، این مصالح نیز دوباره به آسفالت تبدیل می‌شوند.

چالش‌های بازیافت سقف شیروانی

با وجود آن‌که بسیاری از مصالح سقف شیروانی قابلیت فنی بازیافت دارند، اما در عمل، موانعی نیز وجود دارد:

• دسترسی به مراکز بازیافت تخصصی: در بسیاری از شهرها، امکانات صنعتی برای بازیافت فلزات سقف یا آردواز به‌راحتی در دسترس نیست.
• هزینه بالای جمع‌آوری و حمل‌ونقل: وزن بالا و ابعاد بزرگ ورق‌های سقفی، جابجایی آن‌ها را برای بازیافت پرهزینه می‌کند.
• آلودگی‌های شیمیایی یا رنگی: برخی ورق‌های رنگ‌شده یا ضدزنگ، دارای لایه‌هایی هستند که قبل از بازیافت باید جدا شوند.

تجربه شاهان سقف در اجرای سقف شیروانی و مدیریت پسماند

شاهان سقف که به‌عنوان یکی از مجریان باسابقه اجرای سقف شیروانی در استان‌های شمالی و مرکزی کشور شناخته می‌شود، از پیشگامان توجه به پایداری زیست‌محیطی در پروژه‌های ساختمانی است. این مجموعه در پروژه های خود همواره تلاش کرده تا مصالح قابل بازیافت استفاده کرده و در پایان پروژه، پسماندهای فلزی یا غیرقابل استفاده را به مراکز جمع‌آوری مجاز ارسال کند.

یکی از اقدامات مثبت شاهان سقف، همکاری با کارگاه‌های فلزکاری برای تحویل ضایعات سقف است. این همکاری باعث شده تا بخشی از ضایعات فلزی، به جای دفن یا سوزاندن، وارد چرخه تولید مجدد شوند.

راهکارهایی برای افزایش بازیافت‌پذیری سقف‌های شیروانی

اگر قصد دارید در پروژه‌ خود، سقفی با قابلیت بازیافت بالا داشته باشید، به نکات زیر توجه کنید:

1. انتخاب متریال فلزی با قابلیت بازیافت بالا (مانند ورق گالوانیزه)
2. عدم استفاده از پوشش‌های چندلایه و ترکیبی غیرقابل جداسازی
3. استفاده از پیچ‌های استاندارد قابل باز شدن به جای پرچ دائم
4. نگهداری صحیح از سقف برای افزایش طول عمر و جلوگیری از زنگ‌زدگی
5. هماهنگی با پیمانکارانی مثل شاهان سقف که ضایعات پروژه را مدیریت می‌کنند

آیا باید نگران بازیافت سقف شیروانی باشیم؟

پاسخ این سوال، مثبت است. بسیاری از مصالح رایج در اجرای سقف شیروانی امروزی مانند ورق‌های فلزی، گالوانیزه، شینگل‌ها و حتی برخی مصالح ترکیبی، قابلیت بازیافت دارند. آنچه اهمیت دارد، انتخاب درست متریال، طراحی اصولی و اجرای صحیح سقف توسط مجموعه‌ای حرفه‌ای مانند شاهان سقف است. با توجه به رویکرد این مجموعه در توجه به محیط زیست و مدیریت اصولی پروژه‌ها، می‌توان اطمینان داشت که سقف نصب‌شده نه‌تنها از نظر فنی و زیبایی، بلکه از لحاظ پایداری نیز در سطح بالایی قرار دارد.

---